Θα ήμουνα στην εβδόμη Γυμνασίου (σημερινή αντιστοιχία με τη Β’ Λυκείου), όταν πρωτοαρχίζαμε το μάθημα της φυσικής. Δυνάμεις, στερεά, υγρά, αέρια και τα λοιπά. Είμαστε στο μάθημα της συμπίεσης των αερίων και στις δυνάμεις που δημιουργούνται και ο καθηγητής προσπαθεί με σχήματα στον πίνακα (πού όργανα αυτή την εποχή!) να μας εξηγήσει… τα ανεξήγητα.
Ξαφνικά, μέσα στην ησυχία του μαθήματος, ένας συμμαθητής μου με φωνάζει ψιθυριστά και μου λέει “Ε Γιάνν’, του τλάπ, κάνοντας παράλληλα και τη χαρακτηριστική κίνηση. Σκάσαμε βέβαια στα γέλια όλη η παρέα και μας πέταξε έξω ο καθηγητής, γιατί δεν μπορούσαμε να του εξηγήσουμε ότι ο συμμαθητής μας δεν έκανε τίποτε άλλο παρά, με μια και μόνη ηχοποίητη λέξη “τλάπ”, επιβεβαίωσε πανηγυρικά ότι είχε κατανοήσει απόλυτα την πεμπτουσία του μαθήματος.
Με αυτό το ηχηρό “τλάπ” αυτόματα η μνήμη μας γύρισε κάμποσα χρόνια πίσω στις γειτονιές της Αγιάσου, όταν πιτσιρίκια της σκανταλιάς και της ανεμελιάς ψάχναμε με ποιο παιχνίδι θα σκοτώσουμε την ώρα μας.
Και ξαφνικά, έτσι χωρίς προσυνεννόηση – αλήθεια, ποια μαγική δύναμη επηρέαζε τη συμπεριφορά μας και καθόριζε το είδος του παιχνιδιού που θα παίζαμε, ακόμα δεν μπορώ να την εξηγήσω – οι γειτονιές γέμιζαν από τους δυνατούς ήχους των “τλαπιών” και αλίμονο στον περαστικό που θα τον έβρισκε κατακούτελα το… βόλι. Μην ανησυχείτε όμως, γιατί τα βόλια μας ήταν γενικά ακίνδυνα, κάτι σαν τις… πλαστικές σφαίρες που χρησιμοποιούν σήμερα στις διαδηλώσεις.
Θα απορείτε λοιπόν τι επιτέλους ήταν το “τλάπ”. Όπως έχω εξηγήσει και σε προηγούμενα σημειώματα, η φύση του χωριού μας παρείχε σε αφθονία ό,τι υλικά χρειαζόμαστε για τα παιχνίδια μας. Έτσι και για το “τλάπ” το πρώτο που έπρεπε να εφευρεθεί ήταν ένα καλό κομμάτι από κουφοξυλιά, από το θαμνώδες φυτό που το λένε και σαμπούκο και κάνει κάτι άσπρα λουλούδια την άνοιξη με πολύ λεπτό και μεθυστικό άρωμα.
Έπρεπε λοιπόν πρώτα να κοπεί από τον κορμό ένα χοντρό κομμάτι μήκους 20 – 25 εκατοστών και διαμέτρου 4 ή 5 εκατοστών. Ο κορμός του θάμνου αυτού παρουσιάζει την ιδιομορφία στο κέντρο του να υπάρχει ένα μέρος που δεν είναι ξυλώδες, αλλά πορώδες σαν ψίχα ψωμιού, από όπου και το όνομά του “κουφοξυλιά”. Η ψίχα αυτή μπορούσε εύκολα να απομακρυνθεί και έτσι γινόταν ένα είδος σωλήνα με παχιά τοιχώματα.
Στάδιο δεύτερο: Αφού το ξεκουφαίναμε με μια μεγάλη πρόκα, κόβαμε ένα άλλο λεπτό τώρα κομμάτι ξύλου, συνήθως από ελιά, πάχους τέτοιου, ώστε να μπορεί να κινείται ελεύθερα μέσα στο “τλάπ” σαν έμβολο. Φροντίζαμε ακόμα το έμβολο να είναι λίγο πιο κοντό από το μήκος του σωλήνα και στο ένα του άκρο να έχει ένα ρόζο χοντρό, ώστε να φρενάρει και να μη χώνεται ολόκληρο μέσα στο σωλήνα. Τώρα το “τλάπ” ήταν σχεδόν έτοιμο και έλειπαν μόνο τα βόλια που θα το ενεργοποιούσαν.
Το πιο κατάλληλο υλικό για να μετατραπεί σε βόλι ήταν ένα κομμάτι σχοινί που το μαδούσαμε και μετά το μασούσαμε αρκετή ώρα μέχρι να μαλακώσει και να πάρει το σχήμα που θέλαμε.
Επιτέλους η ώρα της δράσης! Με το ένα βόλι φράζαμε τη μια άκρη του σωλήνα. Το δεύτερο το τοποθετούσαμε στην άλλη άκρη, και μετά ακουμπούσαμε το έμβολο από τη χοντρή του πλευρά στην αγκράφα της ζωστήρας του παντελονιού (για να μη μας πληγώνει) και το άλλο του άκρο έμπαινε λίγο στο σωλήνα, που ήταν ήδη φραγμένος με τα βόλια και από τις δυο μεριές.
Τέλος με μια απότομη κίνηση αναγκάζαμε το έμβολο να εισχωρήσει βίαια στο σωλήνα. Από δω και πέρα το λόγο είχαν… οι νόμοι της φυσικής, που λέγαμε περί συμπίεσης των αερίων. Ένας δυνατός και ξηρός κρότος “τλαπ” ακουγόταν και το ένα βόλι εκσφενδονιζόταν σε μια απόσταση ανάλογη της δύναμης και της ικανότητας… του πυροβολητή. Τρέχα, μετά, να το βρεις, να το μαζέψεις και φτου κι απ’ την αρχή. Φτου στην κυριολεξία, γιατί το σαλιώναμε πάλι, για να ξαναπάρει το σχήμα και να κάνει καλή έμφραξη στο σωλήνα.
Μη μου πείτε πως δεν ήταν διασκεδαστικό και… γευστικότατο το παιχνίδι μας! Πφ! Μιλάτε κι εσείς οι σημερινοί για παιχνίδια!
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΠΑΠΑΝΗΣ
περιοδικό ΑΓΙΑΣΟΣ, 86/1995