Η ΠΑΝΑΓΙΟΥΔΑ ΤΗΣ ΠΕΝΘΙΛΗΣ

Στα δεξιά του αμαξωτού δρόμου, που ανεβαίνει από το Σταυρί και κατευθύνεται προς το Σανατόριο, υπάρχει ένα παρακλάδι που οδηγεί στο ναΰδριο της Παναγιούδας της Πενθίλης. Σύμφωνα με αφήγηση του μακαρίτη σήμερα Χριστόφα Σταυρακέλη (πέθανε το 1988), ο οποίος είχε περιβόλι και ερχόταν συχνά σ’ αυτό, κάθε χρόνο, γύρω στα μέσα Μαΐου – μέσα Ιουνίου, ανεξήγητη ευωδιά έβγαινε από το δάσος της περιοχής, το οποίο αποτελείται από πεύκα, βάτους και πουρνάρια… Κατά τον ιστορικό Στρατή Κολαξιζέλη, εκεί υπήρχε η Πενθίλη. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ως τις μέρες μας πολλά λείψανα, σκορπισμένα σ’ ολόκληρη την περιοχή. Μέσα στα περιβόλια έχουν βρεθεί κατά καιρούς παλαιά νομίσματα, τεμάχια από σπασμένα πιάτα, πιθάρια, κεραμίδια και άλλα πήλινα αντικείμενα περασμένων αιώνων. Καθώς μου διηγήθηκε ο Ιωάννης Βαρουτέλης (πέθανε το 1980), ο ομοχώριος Ευστράτιος Τινός, επίσης μακαρίτης σήμερα, βρήκε ένα «ταγάρι» γεμάτο χρυσό, πάνω από το ξωκλήσι του Ταξιάρχη, στη στροφή του δρόμου προς την Παναγιούδα της Πενθίλης, αριστερά, μέσα σε πουρνάρια… Ακόμη στην περιοχή αυτή βρέθηκαν ιερά αντικείμενα. Η αδερφή του παπα-Νικόλα Παπουτσέλη Ανδρονίκη, σύζυγος Παναγιώτη Σκλεπάρη, ψάχνοντας προπολεμικά για χόρτα στην περιοχή, το μαχαίρι της συνάντησε αντίσταση… Έτσι ανάσυρε από τη γη ένα εικόνισμα μικρού μεγέθους, των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Αυτό το εικόνισμα δωρίστηκε από την οικογένεια του παπα-Νικόλα Παπουτσέλη στο Προσκύνημα της Παναγίας. Αφού καθαρίστηκε και συντηρήθηκε το 1938 από το Ρώσο τεχνικό Βασίλειο Ραχτσέβσκι, μπήκε σε πινακοθήκη, που είναι αναρτημένη στην τρίτη κολόνα δεξιά, καθώς μπαίνουμε στο Προσκύνημα της Παναγίας.

Αναμνηστική φωτογραφία από το πανηγύρι της Παναγιούδας στην Πενθίλη (8 Σεπτεμβρίου 1937). (Τη φωτογραφία παραχώρησε ο Δημήτριος Καβαδάς)
Αναμνηστική φωτογραφία από το πανηγύρι της Παναγιούδας στην Πενθίλη (8 Σεπτεμβρίου 1937).
(Τη φωτογραφία παραχώρησε ο Δημήτριος Καβαδάς)

Όταν χτιζόταν το νέο ξωκλήσι της Παναγίας της Πενθίλης το 1936, γιατί το παλιό είχε ήδη αρχίσει να καταρρέει, οι εργάτες βρήκαν ανθρώπινους σκελετούς μεγάλων διαστάσεων! Τα οστά αυτά τα συγκέντρωσαν οι εργάτες και τα έβαλαν για ασφάλεια σε θυρίδες, στους τοίχους του νέου ναϋδρίου, ενώ θα έπρεπε να προσκληθούν ειδικοί επιστήμονες, για να τα μελετήσουν. Αυτό μου διηγήθηκε ο τότε εργαζόμενος Ευστράτιος Περγάμαλης (Κουκόνα).

Όταν ήταν αρχιερατικός επίτροπος ο πρωτοπρεσβύτερος Εμμανουήλ Γ. Μυτιληναίος, οργανώθηκε γιορτή και από τότε κάθε χρόνο με πομπή μεταφερόταν στολισμένη η μεγάλη εικόνα της Παναγίας μέσα σε ανοιχτό αυτοκίνητο. Αφού τέλειωνε ο όρθρος στο ναό της Παναγίας, ξεκινούσε η πομπή με χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες. Προπορεύονταν τα παιδιά, ντυμένα με ιερατικές στολές και κρατώντας εξαπτέρυγα, οι τέσσερις εφημέριοι του ιερού ναού της Παναγίας και ο διάκονος, ο οποίος σ’ όλη τη διάρκεια της μεταφοράς θυμιάτιζε την ιερή εικόνα. Τα πρώτα χρόνια που καθιερώθηκε η γιορτή, στις 8 Σεπτεμβρίου, δρομολογούσαν και λεωφορείο το οποίο μετέφερε προσκυνητές από το Σταυρί. Σήμερα η γιορτή αυτή έχει ατονήσει. Μεταφέρεται βέβαια άλλη εικόνα της Παναγίας, τελείται λειτουργία και μεταφέρεται ξανά η εικόνα στο ναό με κωδωνουκρουσίες…

Διατηρώ ιερές αναμνήσεις από τη γραφική τοποθεσία της Πενθίλης, γιατί σε νεαρή ηλικία υπήρξα μέλος της «Χριστιανικής Αδελφότητας η Θεοτόκος», την οποία είχε ιδρύσει ο τότε εφημέριος του ιερού Προσκυνήματος ριζαρείτης οικονόμος Παναγιώτης Στόικος. Απαρτιζόταν από 150 μέλη και είχε καταστατικό, εγκεκριμένο από το Πρωτοδικείο Μυτιλήνης, καθώς και σφραγίδα που έγραφε γύρω γύρω «Χριστιανική Αδελφότης Αγιάσου, η Θεοτόκος», με χρονολογία 1932 και με σταυρό στο κέντρο. Επίσης υπήρχε δανειστική βιβλιοθήκη για τα μέλη της. Ποιος έχει σήμερα τη σφραγίδα, το καταστατικό και τα βιβλία της βιβλιοθήκης της Αδελφότητας, δε γνωρίζω. Κάθε Κυριακή και Τετάρτη απόγευμα γινόταν ομιλία από τον πρόεδρο ιερέα Παναγιώτη Στόικο. Έκτακτα όμως μιλούσαν στα μέλη της Αδελφότητας και οι ιεροκήρυκες που έρχονταν στον ιερό ναό της Παναγίας. Οι ιεροκήρυκες αυτοί ήταν ο Ιωάννης Καψιμάλης και ο Χριστόδουλος Παπαγιάννης. Η επέτειος της Αδελφότητας γιορταζόταν τη μέρα του Γενεσίου της Θεοτόκου. Ολα τα μέλη της Αδελφότητας ξεκινούσαμε από τον Απέσο και περπατώντας ανεβαίναμε στο ξωκλήσι της Παναγίας. Στη γιορτή αυτή συμμετείχε και ο οργανωμένος σύλλογος οργανοπαικτών Αγιάσου.

Εκφράζουμε την ευχή ν’ αναβιώσει η ωραία αυτή γιορτή, όπως καθιερώθηκε προπολεμικά από τον τότε αρχιερατικό επίτροπο Εμμανουήλ Μυτιληναίο…

ΑΓΙΑΣΙΩΝΙΤΗΣ

περιοδικό ΑΓΙΑΣΟΣ, 84/1994

Ο ΠΑΛΛΕΣΒΙΑΚΟΣ ΝΙΚΗΣΕ ΤΟΝ ΠΑΝΙΩΝΙΟ 7-3

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΗΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΒΟΥΣΒΟΥΝΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΖΑΚΑΣ, ΜΑΛΛΙΔΗΣ, ΜΗΛΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΠΑΛΛΕΣΒΙΑΚΟΣ, ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ, ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ, ΡΕΠΑΝΗΣ, ΣΟΛΩΜΟΣ, ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑΣ, ΨΩΜΑΔΕΛΛΗΣ

ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΗΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, 01-01-1931

ΟΙ ΑΣΣΟΙ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΜΑΣ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΗΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ, ΑΠΟΛΛΩΝ, ΑΡΗΣ, ΒΕΝΤΟΥΡΑΣ, ΒΟΜΒΑΣ, ΒΟΥΣΒΟΥΝΗΣ, ΚΡΑΣΑΣ, ΚΡΗΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΜΟΥΝΗΣ, ΜΠΟΥΜΠΑΣ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ, ΝΙΚΗ, ΠΑΛΛΕΣΒΙΑΚΟΣ, ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΑΡΤΑΛΙΔΗΣ, ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ, ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ, ΤΑΣΣΑΣ, ΨΩΜΑΔΕΛΛΗΣ

ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΗΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, 01-01-1931

ΑΘΛΗΤΙΚΑ_26-10-1932

taxydromos_19321026_athlitika-ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ, ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ, ΒΟΛΕΫΜΠΟΛ, ΑΓΓΕΛΟΜΑΤΗΣ, ΧΟΥΛΗΣ, ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΜΑΛΛΙΔΗΣ, ΜΑΜΟΥΝΗΣ, ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ, ΘΕΑΤΗΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, 26-10-1932