ΤΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ (4)

Εμείς θα μελετήσουμε και θα στηρίξουμε την απαρχήν του ερασιτεχνικού μας θεάτρου πάνω στην αδιάψευστη πληροφορία που μας δίνει το βιβλίο εσόδων και εξόδων με χρονολογίαν του πρώτου ξεκινήματος το 1897

του κ. ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΣΚΛΕΠΑΡΗ

Δ’

Εμείς θα μελετήσουμε και θα στηρίξουμε την απαρχήν του ερασιτεχνικού  μας θεάτρου πάνω στην αδιάψευστη πληροφορία που μας δίνει το βιβλίο εσόδων και εξόδων με χρονολογίαν του πρώτου ξεκινήματος το 1897 και με πρώτο θεατρικό έργο «τον αγαπητικό της βοσκοπούλας» του Δ. Κορομηλά.

Η δημιουργία ερασιτεχνικού θεάτρου την εποχή αυτή 1897 ήταν πολύ μεγάλη και τολμηρή υπόθεση. Το θέατρο την εποχή αυτή ήταν άγνωστο για τον πολύ κόσμο όχι μόνο των χωριών, της επαρχίας μα και μεγάλων επαρχιακών πόλεων ακόμα. Οι επαγγελματικοί θίασοι μετριόταν στα δάχτυλα. Γι’ αυτό λέμε πως ήταν μεγάλη και τολμηρή υπόθεση. Εκτός το τεχνικό μέρος που θα είχαν να αντιμετωπίσουν (σκηνικά, σκηνή, αυλαία κλπ. ) και το οικονομικό, θα είχαν να αντιμετωπίσουν ακόμα και την αντίδραση που ασφαλώς θα συναντούσαν στην εξεύρεση των προσώπων που θα παίρναν μέρος στο έργο που θα απεφάσιζαν να παίξουν, μια και το επάγγελμα του θεατρίνου μέχρι και το 1935 – 1938 το θεωρούσαν καταφρονεμένο.

Με το ακλόνητο θάρρος και τη μεγάλη πίστη στη προσπάθειά τους αυτοί που είχαν την πρωτοβουλία της οργανώσεως των θεατρικών παραστάσεων κατόρθωσαν να παραμερίσουν κάθε εμπόδιο και την απλή ιδέα και σκέψη να την κάνουν πραγματικότητα.

Εδώ θα πρέπει χάριν της ιστορίας να αναφέρουμε τα ονόματα του τότε 1897 Δ/κου Συμ/λίου του Αναγνωστηρίου που ασφαλώς θα συνέβαλαν και θα συνετέλεσαν κι αυτοί στην επιτυχία του μεγάλου καλλιτεχνικού άθλου. Πρόεδρος Βασ. Γαλετσέλλης, Αντιπρ. Μιχ. XηΠροκοπίου, Ηρ. Δαρέλλης, Στ. Νουλέλλης, Περ. XηΠροκοπίου, Ευστρ. Δουκ. Ταμβάκης, Ιωάν. Μ. Τζαννετής, Ιωάν. Αμανίτης και Ανασ. Γιαννακόπουλος. Δεν μπορέσαμε να εξακρι­βώσουμε ποιος ήταν ο Ανασ. Γιαννακόπουλος.

Το βιβλίο εσόδων και εξόδων στη σελίδα 43 της 15 Σεπτεμβρίου 1903 γράφει: Μεταφορικά ξυλείας θεάτρου γροσ. 3,20 παράδες.

Την πληροφορία που επαναλάμβανε κάθε τόσο ο Μιλτιάδης Σουσαμλής πως περαστικός απ’ την Αγιάσο  ο θίασος του Φιλιππίδη για μερικές παραστάσεις σαν έμαθε την ύπαρξη του Αναγνωστηρίου με την αξιόλογη καλλιτεχνική του επίδοση και δράση τον συνεκίνησε, που για να βοηθήσει και ενισχύσει την προσπάθειά του αυτή, έδωσε μια παράσταση για το Αναγνωστήριο. Ο δε μουσικός Αχ. Σουσαμλής, έλεγε πως ο Φιλιππίδης έδωσε το έργο του Κόκκου «Η Λύρα του Γερονικόλα» και πως έπαιξε και αυ­τός με τη κομπανία του κατά την παράσταση. Ακόμα έλεγε πως τους γυναικείους ρόλους του έργου τους υπεκρίθησαν άνδρες ηθοποιοί.

ΠΟΛΙΤΙΚΑ, 19/06/1972

ΤΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ (2)

Το βιβλίο εσόδων και εξόδων στη σελίδα 37 και στις 15 Σεπτεμβρίου 1902 γράφει: Έλλειμμα Θεάτρου γρόσια 113,30 παράδες. Και στη σελίδα 40 της 16 Μαρτίου 1902 εις οδόν θεάτρου δια λάμπαν Τοπαλήν γρόσια 5

Του κ. ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΣΚΛΕΠΑΡΗ
Β’
Το βιβλίο εσόδων και εξόδων στη σελίδα 37 και στις 15 Σεπτεμβρίου 1902 γράφει: Έλλειμμα Θεάτρου γρόσια 113,30 παράδες. Και στη σελίδα 40 της 16 Μαρτίου 1902 εις οδόν θεάτρου διά λάμπαν Τοπαλήν γρόσια 5. Σημ. Ως φαίνεται στις παραστάσεις που έδωσαν δεν καλύφτηκαν τα έξοδα και έμεινε το έλλειμμα αυτό.
Οδός Θεάτρου δεν υπήρξε ποτέ στην Αγιάσο, Θα εννοεί την είσοδον του Σχολείου που οδηγούσε στην αίθουσα του Θεάτρου.
Το πρακτικόν υπ’ αρίθ. 69 της 20 Μαΐου 1902 γράφει, πως εν απαρτία απεφάσισαν όπως προς καλλιτέραν λειτουργίαν του θεάτρου συστήσουν ιδιαιτέραν επιτροπήν συνισταμένη εκ των κάτωθι προσώπων, ήτις θα προβή εις τα κατάλληλα προς την εκάστοτε περίστασιν του εγκριθησομένου υπό της επιτροπής έργου. Εν τη προόδω δε ταύτης απεφασίσθη υπό της επιτροπής όπως παραταθή η Γκόλφω.
Πρόεδρος Ιωαν. Αμανίτης, Γραμ. Παν. Νουλλέλης Επιτροπή Θεάτρου Σταυρ. Νουλλέλης, Ευστρ. Ηλιογραμμένος, Ευστρ. Τραγέλλης.
Σημ. Στις παραστάσεις που αναφέρει το πρακτικό 59 της 15/3/1902 ίσως παρουσιάστηκαν ανωμαλίες γι’ αυτό διόρισαν ιδιεταίραν επιτροπήν που σκοπό θα έχει ασφαλώς, να φροντίσει να βρει και να μεταφέρει στο Σχολείο που δίνονταν οι παραστάσεις τα μαδέρια (σανίδες) για τη κατασκευή της σκηνής, καναπέδες, και καρεγλιά γιατί καρέγλες δεν υπήρχαν. Ακόμα γι’ αυτό χρησιμοποιούσαν για καθίσματα και τα μεγάλα θρανία του σχολείου, που από πολλά χρόνια έχουν καταργηθεί, για τον φωτισμό της αιθούσης με γκαζόλαμπες και γενικά ό,τι θα χρειαζόταν για την παράσταση.
Και το πρακτικό υπ’ αριθ. 70 χωρίς ημερομηνία και χρονολογία που είναι και το τελευταίο που αναφέρεται σε θεατρική παράσταση γράφει πως εν απαρτία απεφάσισαν όπως το Αναγνωστήριο πληρώσει το εκ του θεάτρου έλλειμμα εκ γροσίων χωρίς να αναφέρει το ποσόν, αναλαμβάνων τα σκηνικά και λοιπά έπιπλα του θεάτρου.
Πρόεδρος Ιωάν. Αμανίτης, Βασ. Τζαννετής, Ηρ. Δαρέλλης, Παν. Νουλέλλης.
Σημ. Το έλλειμμα θα αφορά παράσταση που δόθηκε για άλλο σκοπό και επειδή δεν καλύφθηκαν τα έξοδα ανέλαβε το Αναγνωστήριο να πληρώσει το έλλειμμα και να κρατήση τα σκηνικά και έπιπλα.
ΠΟΛΙΤΙΚΑ, 29-05-1972

ΤΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ (1)

Το ερασιτεχνικό θέατρο στην Αγιάσο έχει μεγάλη ιστορία και παράδοση. Από πότε όμως άρχισαν ακριβώς να δίνονται θεατρικές παραστάσεις και από ποιους αυτό δεν είναι ξεκαθαρισμένο και κανείς δεν μπορεί να δώσει μια θετική και συγκεκριμένη απάντηση. Το μόνο που ξέρουμε, κι’ αυτό εξ ακοή, απ’ τους παλιούς, είναι πως το Αναγνωστήριο άρχισε να δίνη παραστάσεις από πολύ παλιά χρόνια κι’ όταν ακόμα βρισκόμασταν κάτω απ’ την τουρκική σκλαβιά

Του κ. ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΣΚΛΕΠΑΡΗ

Το ερασιτεχνικό θέατρο στην Αγιάσο έχει μεγάλη ιστορία και παράδοση. Από πότε όμως άρχισαν ακριβώς να δίνονται θεατρικές παραστάσεις και από ποιους αυτό δεν είναι ξεκαθαρισμένο και κανείς δεν μπορεί να δώσει μια θετική και συγκεκριμένη απάντηση. Το μόνο που ξέρουμε, κι’ αυτό εξ ακοή, απ’ τους παλιούς, είναι πως το Αναγνωστήριο άρχισε να δίνη παραστάσεις από πολύ παλιά χρόνια κι’ όταν ακόμα βρισκόμασταν κάτω απ’ την τουρκική σκλαβιά.

Η περιέργεια εδώ δεν έσπρωξε κανέναν στο να ερευνήσει το θέμα αυτό και να φέρει στο φως το πρώτο ξεκίνημα της καλλιτεχνικής προσπάθειας και τους πρωτεργάτες της.

 Επαναλαμβάνουμε κάθε τόσο με δικαιολογημένη βέβαια περηφάνια και καμάρι πως το ερασιτεχνικό μας θέατρο έχει μακροχρόνια ιστορία και παράδοση χωρίς να ξέρουμε ακριβώς από πότε και από ποιους άρχισε.

Από ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα της Μυτιλήνης τη (φωνή του Αιγαίου) της 8ης Οκτωβρίου 1956 αριθ. φύλλου 260 με τίτλο «Στη καρδιά της Λέσβου» που ο σεβαστός κ. Χρύσανθος Μολίνος στο Ε’ σημείωμά του για τον πάτερ Κανιμά και τη ψυχόρμητη καλλιτεχνική του διάθεση για τη συγγραφή της ηθογραφίας του, και την απόδοση των ερασιτεχνών της Αγιάσου, έγραφε πως οι ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις στην Αγιάσο έχουν μακρόχρονη ιστορία και θα ήταν ευχής έργον αν κάποιος κατάλληλος ερευνητής μας έδινε κάποτε τη λεπτομερειακή ιστόρηση της θεατρικής αυτής δράσης.

 Από τότε μου δόθηκε η αφορμή – αν και δεν είμαι ο κατάλληλος—να ασχοληθώ και να ερευνήσω μέσα στο βαθύ σκοτάδι των χρόνων που τη σκεπάζει, ένα προς ένα τα αρχεία του Αναγνωστηρίου, από τον καιρό της ιδρύσεώς του 1894 κι’ ακόμα ό,τι άλλο γραφτό κείμενο υπάρχει, εφημερίδες κλπ. με την ελπίδα πως θα βρεθούν πηγές απ’ τις οποίες θα αντλήσουμε θετικές και αδιάψευστες πληροφορίες πάνω στις οποίες να θεμελιώσουμε και να στηρίξουμε την αφετηρίαν της ιστορίας του Ερασιτεχνικού Θεάτρου της Αγιάσου. Με την ερασιτεχνική μου διάθεση στη δημοσιογραφία – αν κατορθώσω και επιτύχω στην έρευνά μου – να τη φέρω στο φως και τη δημοσιότητα.

 Το μίτο της Αριάδνης τον βρήκαμε στο βιβλίο εσόδων και εξόδων του Αναγνωστηρίου στη σελίδα 18 και στις 6 Δεκεμβρίου 1897, που γράφει: Χαρτί δια Βοσκοπούλαν γρόσια 1,50 παράδες. Η Βοσκοπούλα είναι το κωμιδείλιο του Δ. Κορομηλά. Το χαρτί που αγοράστηκε, θα χρησιμοποιήθηκε για τα προγράμματα του έργου, όπως συνηθίζεται και σήμερα. Η πληροφορία αυτή αποτελεί τη πρώτη σπουδαία και αδιάψευστη πηγή, απ’ την οποία αναβλύζει ξεκάθαρα πως η πρώτη θεατρική παράσταση δόθηκε το 1897. Στο ίδιο βιβλίο, στη σελ. 36 και στις 18 Απριλίου 1902, διαβάζομε πως αγοράστηκαν η Γκόλφω, η Ψυχοκόρη και Ζητείται υπηρέτης γρόσ. 8. (Σημ. Και τα τρία βιβλία είναι θεατρικά, θα αγοράστηκαν για να δώσουν παραστάσεις και να πλουτίσουν το ρεπερτόριο του Αναγνωστηρίου).

 Στο βιβλίο πρακτικών Δ/κού Συμβουλίου και στο υπ’ αριθ. 59 της 15 Μαρτίου 1902 πρακτικόν, αναφέρεται ότι εν απαρτία απεφασίσθη κατόπιν ψηφοφορίας, όπως δοθούν θεατρικαί παραστάσεις τουλάχιστον δύο (2) υπέρ του Αναγνωστηρίου.

 Προς τούτο ωρίσθη ιδιαιτέρα επιτροπή ήτις θα εφρόντιζε διά τα «κατάλληλα». Επί των εισιτηρίων ήθελε «πατηθή» η σφραγίς του Αναγνωστηρίου.

Τα πρόσωπα του θεάτρου: Ιωάν. Αμανίτης, Νικ. Δεμιργκέλλης, Στ. Βύτινας, Παναγ. Ζαχαριάς, Θεοφρ. Παπανικολάου, Μιχ. Σκλεπάρης, Χρισ. Δ. Χριστοφίδης, Μιλτ. Χριστοφίδης, Ευρ. Μαριγλής, Μιχ. Σουσαμλής.

Η Επιτροπή: Χρισ. Στεφάνου, Ευστρ. Μανδαμάς, Ευστρ. Πολιτάκης, Δημ. Κύπριος, Βασ. Τζανετής, Αλκ. XηΠροκοπίου, Σταυρ. Βύτινας.

Σημ. Το πρακτικό αυτό αποτελεί τη πρώτη γάργαρη πηγή απ’ την οποία έχουμε ξεκάθαρα τα πρόσωπα που θα πάρουν μέρος στις παραστάσεις. Που αν όχι όλα απ’ αυτά που αναφέρει, τα περισσότερα ίσως να ήταν και οι πρώτοι ερασιτέχνες που ανέβηκαν στη σκηνή. Απ’ το πρακτικό αυτό φαίνεται πως τις παραστάσεις τις έδιναν για πολλούς σκοπούς. Ίσως φιλανθρωπικούς. Γι’ αυτό απεφάσισαν να δώσουν και δύο τουλάχιστον για το Αναγνωστήριο.

 Ίσως απ’ το παραπάνω πρακτικό ορισμένοι λεν πως οι θεατρικές παραστάσεις άρχισαν να δίνονται απ’ το 1902.

ΠΟΛΙΤΙΚΑ, 22/05/1972

ΑΓΙΑΣΩΤΕΣ ΚΑΙ ΛΥΣΣΟΦΟΒΙΑ

Το Φλεβάρη του 1936 η Αγιάσος ήταν ανάστατη. Είχε διαδοθεί πως ένα γουρούνι, που σφάχτηκε και πουλήθηκε σε πολλούς Αγιασώτες και Μυτιληνιούς, ήταν λυσσασμένο και πως υπήρχε κίνδυνος να λυσσάξουν κι όσοι έφαγαν κρέας απ’ αυτό. Για την ενημέρωση των κατοίκων πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση

Το Φλεβάρη του 1936 η Αγιάσος ήταν ανάστατη. Είχε διαδοθεί πως ένα γουρούνι, που σφάχτηκε και πουλήθηκε σε πολλούς Αγιασώτες και Μυτιληνιούς, ήταν λυσσασμένο και πως υπήρχε κίνδυνος να λυσσάξουν κι όσοι έφαγαν κρέας απ’ αυτό. Για την ενημέρωση των κατοίκων πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση στο Αναγνωστήριο κι έγινε σχετική συζήτηση. Πήραν μέρος πολλοί, επιστήμονες και μη, και διατυπώθηκαν διάφορες απόψεις, οι οποίες περιλαμβάνονται στο πρακτικό του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναγνωστηρίου Αγιάσου (αρ. 36/24-2-1936)

Το θέμα τής λυσσοφοβίας ήταν αρκετά ενδιαφέρον , γι’ αυτό και το εκμεταλλεύτηκε ο καρνάβαλος της χρονιάς εκείνης, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε:

Όλοι του φάγανι του γρούν(ι)

βρασμένου τσι ψημένου,

μόνου Βασίλ’ς γιου Τσιραμ’διάρ’ς

το ’φαγι παστουμένου.

Τώρα ανησυχεί γιου φουκαράς,

μην τύχει τσι λυσσάξει,

τσι στην Αθήνα θενά πα

γιατρός να τουν κοιτάξει.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Έκτακτος Συνεδρίασις 24 -2 – 1936 Πρακτικόν 36ον

… Μετά την διαπίστωσιν της παρουσίας των ανωτέρω ο Πρόεδρος κ. Ηλίας Κουφέλλης προβαίνει εις την ανακοίνωσιν του θέματος δια το οποίον εκάλεσεν την έκτακτον ταύτην μεικτήν συνεδρίασιν.
Θέμα:     Επιστημονική συζήτησις επί του θρυλουμένου κινδύνου να πάθουν εκ λύσσης δύο χιλιάδες (αρ. 2000) άτομα της κωμοπόλεως, επειδή έφαγον από κρέας χοίρου, όστις είχεν δηχθή εκ λυσσώντος κυνός.

ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ

Μετά την υπό του κ. Προέδρου γενομένην επίσημον ανακοίνωσιν του θέματος, λαμβάνει τον λόγον ο κ.
Ιωάννης Κοντός, υποδιοικητής Χωροφυλακής Αγιάσου, όστις λέγει περίπου τα εξής: Κύριοι, εξ όσων μέχρι στιγμής γνωρίζω, τα κύρια σημεία της υποθέσεως ταύτης έχουσιν ως εξής: 1) Ο χοίρος εδαγκάθη την 14ην Σεπτεμβρίου 1935. 2) Ηγοράσθη και εσφάγη υπό του κρεοπώλου Νικολάου Στεφανή την 14ην Φεβρουαρίου 1936, ήτοι εξ ολοκλήρους μήνας βραδύτερον. 3) την 14ην Φεβρουαρίου και 15ην ιδίου επωλήθησαν εκ τούτου ενενήκοντα (αρ. 90) οκάδες ενταύθα και εξήκοντα εις Μυτιλήνην, μεταφερθείσαι δι’ αυτοκινήτου υπό του εισπράκτορος των αυτοκινητιστών κ. Δημ. Παπουτσέλλη.

Εν συνεχεία ο κ. υποδιοικητής αναφέρει ότι, μόλις επληροφορήθη τα ανωτέρω, προέβη εις τας ενδεδειγμένας ενεργείας παρά τη Υγειονομική Υπηρεσία, τηλεγραφήσας συνάμα και εις την Δ/σιν του Δ. Λυσσιατρείου Αθηνών.

Μετά τον κ. Ιωάννην Κοντόν λαμβάνει τον λόγον ο κ. Ευάγγελος Παπασταματίου, όστις αναπτύσσων το ιστορικόν της υποθέσεως εν γένει λέγει τα ακόλουθα: Κύριοι, ως εξηκρίβωσα, προ εξ μηνών κύων τις λυσσών (περί την 14ην Σεπτεμβρίου 1935) και ευρισκόμενος εις την αγροτικήν περιφέρειαν Αγίου Δημητρίου, επετέθη κατά τινος όνου και κατά τινος γυναικός, ους έδηξεν εις τους πόδας, ο αυτός κύων επετέθη και κατά του αναφερομένου χοίρου, τον οποίον και έδηξεν εις το ους (αυτίον). Και η μεν γυνή μετέβη εις το Δημόσιον Λυσσιατρείον Αθηνών και υπεβλήθη εις την σχετικήν θεραπείαν, ο δε όνος έμεινεν έκτοτε εις την τύχην του, ότε πρό 15 ημερών (της σήμερον) επαρουσίασεν συμπτώματα λύσσης και κατεσπάραξεν εαυτόν. Ο χοίρος, ανήκων εις τον Βασίλειον Μώλην, εδέθη υπ’ αυτού αμέσως και παρηκολουθήθη επί δίμηνον. Επειδή δε επί εξήκοντα (60) ολοκλήρους ημέρας ουδέν σημείον έδειξεν ασθενείας, αφέθη ελεύθερος, χωρίς όμως και να διαλύση τας υπονοίας κυρίου και περιοίκων. Ο καιρός παρήρχετο και η υπόθεσις συν τω χρόνω υπέκυψεν εις τον νόμον της φυσικής του λήθης, ότε απροόπτως, μετά πάροδον πέντε (5) ολοκλήρων μηνών, όνος τις εις την αυτήν περιφέρειαν (Αγίου Δημητρίου) επαρουσίασεν συμπτώματα λύσσης και κατεσπάραξεν εαυτόν. Ήδη, ως εξηκριβώθη, ο κατασπαράξας εαυτόν όνος ήτο ακριβώς ο όνος όστις εδήχθη κατά τον Σεπτέμβριον υπό του ως άνω αναφερθέντος σκύλου. Τούτο εβεβαίωσεν και ο κύριος του όνου. Μετά 15-20 ημέρας ακριβώς από της εκδηλώσεως της λύσσης επί του όνου, ο δηχθείς χοίρος επωλήθη υπό του κ. Βασιλείου Μώλη εις τον κρεοπώλην Νικόλαον Στεφανήν, όστις αφού έσφαξεν αυτόν τον επώλησεν ενταύθα και εις Μυτιλήνην.

Μετά την εξιστόρησιν του κ. Ευαγγέλου Παπασταματίου, ο φαρμακοποιός κ. Ιωάννης Β. Χατζηλεωνίδας και σύμβουλος του Αναγνωστηρίου επερώτησεν τον κ. Ευάγγελον Παπασταματίου, εάν τότε που εφάνη ο λυσσών κύων κατηγγέλθη (το γεγονός) εις την αστυνομίαν. Εκ της γενομένης διαλεκτικής συζητήσεις των παρευρισκομένων διεπιστώθη ότι το γεγονός και κατηγγέλθη και η αστυνομία απέστειλεν την κεφαλήν του σκύλου εις το Λυσσιατρείον, το οποίον διεπίστωσεν συμπτώματα λύσσης.

Ο κ. Πάνος Ευαγγελινός επερωτά εάν τα συμπτώματα της λύσσης τα εκδηλωθέντα εις τον όνον ήσαν πραγματικά ή μη τυχόν είναι θρύλοι, εμφανιζόμενα ως αληθή υπό της κοινής γνώμης. Εξηκριβώθη ότι ουδείς εκ των παρευρισκομένων είδεν τον όνον να κατασπαράζη εαυτόν, πλην του κ. Χριστόφα Κανεμά, όστις εβεβαίωσεν το γεγονός, εφ’ όσον ούτος ήκουσεν την τραγικήν ιστορίαν του όνου εκ στόματος του ιδίου κυρίου και ιδιοκτήτου του όνου.

Εξακολουθών κατόπιν ο κ. Ευάγγελος Παπασταματίου συμπληρώνει την ιστορίαν του σκύλου – γυναικός – όνου -χοίρου, τονίσας εν τέλει ότι το γεγονός δεν είναι σύνηθες και ακίνδυνον και συνεπώς η ανησυχία του λαού του δηχθέντος είναι δικαία και λογική. Άλλωστε το γεγονός του όνου καθιστά έτι ανησυχητικόν το γεγονός. Τελειώνων αναφέρει και άλλας περιπτώσεις, κατά τας οποίας χοίροι δηχθέντες υπό λυσσώντος κυνός επαρουσίασαν συμπτώματα λύσσης.

Ο κ. Χατζηγιάννης, αστίατρος, υποστηρίζει ότι ούτε ο γάιδαρος είχε λύσσα ούτε ο χοίρος, εφ’ όσον δεν έδειξαν συμπτώματα λύσσης εντός του υπό της επιστήμης καθοριζομένου χρονικού ορίου. Ότι (θεωρεί διαγράφεται μία λέξις) πρέπει να υπάρχη το ελάχιστον ξύσιμον και έκδηλος η λύσσα και θεωρεί τον θόρυβον άσκοπον και τον φόβον επιζήμιον. Τονίζει ότι ο χοίρος έπρεπε μετά ένα μήνα να εκδηλώση συμπτώματα λύσσης κ.λ.π. Αναφέρει ότι πρακτικώς δια του πεπτικού σωλήνος είναι αδύνατος η μετάδοσις της νόσου. Υπάρχει φόβος εις την παρούσαν περίπτωσιν 1/1000 και τούτο απίθανον. Συνεπώς δεν πρέπει να ανησυχούμεν και να προκαλούμεν συζητήσεις, αφού η δια του πεπτικού σωλήνος μετάδοσις της νόσου είναι σχεδόν αδύνατος, εφ’ όσον ακόμη εις τον χοίρον δεν υπήρχον εκδηλώσεις λύσσης. Τον αστίατρον επερωτά  ο κ. Ι. Χατζηλεωνίδας, δια ποίον λόγον δεν εγένετο η δέουσα ανακοίνωσις. Ο κ. Χατζηγιάννης απαντών λέγει ότι ως αστίατρος προέβη εις την δέουσαν ανακοίνωσιν μέσον της τοπικής εφημερίδος «Ηχώ της Αγιάσου» την 23ην Φεβρουαρίου 1936. Ο κ. Ι. Χατζηλεωνίδας λέγει ότι η ανακοίνωσις δεν διασαφηνίζει το πράγμα καλώς και συνεπώς ήτο απαραίτητος η σημερινή συζήτησις. Ο κ. αστίατρος Χατζηγιάννης λέγει ότι εγκρίνει την σημερινήν συζήτησιν του Αναγνωστηρίου με μόνην την διαφοράν ότι έπρεπε να περιμένη την απάντησιν του Λυσσιατρείου και μετά να καλέση συζήτησιν επιστημονικήν.

Ο κ. Ευάγγελος Παπασταματίου υπό τύπον απαντήσεως λέγει ότι, εφ’ όσον και 1/1000 υπάρχη φόβος να μεταδοθή η νόσος, είναι εύλογος ο φόβος, δικαία και απαραίτητος η σημερινή συζήτησις, η οποία θα μας παρουσιάση εν τέλει εν ασφαλές και πειστικόν συμπέρασμα. Ακολουθεί διαλογική συζήτησις μεταξύ Παπασταματίου και Χατζηγιάννη δια τον όνον και κατόπιν ο έφορος της βιβλιοθήκης κ. Όμηρος Κοντούλης λέγει: Εφ’ όσον δια την ιδίαν περίπτωσιν εις άλλην περιφέρειαν του κράτους εστάλη συνεργείον, πρέπει να γίνουν αι επιβαλλόμεναι ενέργειαι, είτε μεταδίδεται η νόσος είτε όχι είτε ο φόβος είναι μικρός είτε μεγάλος.

Ο κ. Περικλής Τζαννετής λέγει: Εφ’ όσον δεν ημπορούμεν να αποκλείσωμεν τον φόβον της μεταδόσεως, οι έχοντες αμυχάς να μεταβούν αμέσως εις Αθήνας και να υποβληθούν εις θεραπείαν. Ο κ. Δημήτριος Σκλεπάρης (φιλόλογος) συγχαίρει το Αναγνωστήριον δια την πρωτοβουλίαν του ταύτην και τονίζει ότι θά πρέπη να γίνη διεξοδική και λεπτομερής ανακοίνωσις προς τον ανησυχούντα λαόν.

Ο κ. Γρηγόριος Μαστραντωνάς (όστις έφαγεν και αυτός κρέας) προκαλεί τον αστίατρον Χατζηγιάννην να φάγη και αυτός από το υπάρχον ακόμη κρέας, δια να πεισθή ότι δεν υπάρχει φόβος μεταδόσεως της νόσου. Ο κ. Δημ. Σκλεπάρης τονίζει ότι εις το εξής πρέπει να προσέχεται η σφαγή των ζώων. Ο κ. Σωκράτης Φραντζής, αντιπρόσωπος της Ενώσεως Εφέδρων, έρωτά τον ιατρόν εάν κατά την σφαγήν του χοίρου έγιναν τα κεκανονισμένα. Ο κ. αστίατρος απαντά ότι δεν ύπήρχε τραύμα ούτε σημείον τι έκδηλον. Ακολουθεί διαλογική συζήτησις μεταξύ ιατρού και Ομ. Κοντούλη και μετά ο κ. Φραντζής Σωκρ. λέγει ότι η πώλησις αυτή αύτη είναι εγκληματική. Ο κ. Ιωάν. Χατζηλεωνίδας λέγει ότι ο κρεοπώλης εγνώριζεν ότι ο χοίρος είχεν δηχθή. Ο κ. Μαστραντωνάς Γρηγ. αναπτύσσει και παρουσιάζει επιχειρήματα  ότι υπάρχει ενοχή. Ο Περικλής Τζαννετής λέγει ότι πρώτον υπεύθυνοι είναι παρουσιάζοντες σήμερον στοιχεία, διότι δεν κατήγγελον ταύτα εγκαίρως εις τους αρμοδίους. Ο κ. Πρόεδρος του Αναγνωστηρίου Ηλίας Κουφέλλης υπεραμύνεται του κ. Μαστραντωνά και λέγει ότι δεν ημπορούμεν να αποδίδωμεν ευθύνας εις τα άτομα τα οποία είναι άξια ευχαριστιών, διότι και αυτήν την στιγμήν ενδιαφέρονται με ζηλευτήν πρωτοβουλίαν δια την ανεύρεσιν της αληθείας.

Κατόπιν γενομένης συζητήσεως αποφασίζεται τελικώς να γίνη επείγουσα συνδιάλεξις του αστιάτρου με τον νομίατρον Λέσβου δια ν’ άποφανθή, κατόπιν δε να γίνη επίσημος ανακοίνωσις του Αναγνωστηρίου προς τον λαόν.

Απεφασίσθη, εγένετο και υπογράφεται.

Ο Πρόεδρος                  Ο Γεν. Γραμμ.

Ηλίας Γ. Κουφέλλης    Ε. Π. Αναστασέλλης

Tα μέλη

Όμηρος Κοντούλης

Ιωάννης Χατζηλεωνίδας

Σταύρος Σταυρακέλλης

Ευστράτιος Καβαδέλλης

Πάνος Δ. Πράτσος

Oι συμμετάσχοντες

Σωκράτης Φραντζής

Παναγιώτης Καββαδάς

Δημήτριος Σκλεπάρης

περιοδικό ΑΓΙΑΣΟΣ, Τευχ. 8/1982