Ετικέτα: ΧΑΤΖΗΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ

18/06/1953

Η σπίθα του Αθλητισμού στην Αγιάσο είχε ανάψει πριν από 25 χρόνια απ’ τ’ Αναγνωστήριο πούχε ιδρύσει Αθλητικό τμήμα και λειτουργούσε σαν παράρτημά του. Στην αρχή κι’ ωσότου ιδρυθεί ανεξάρτητο αθλητικό Σωματείο από μαθητάς του Γυμνασίου και μη, η προπόνησις γινότανε μέσα στην αυλή του Α΄ Δημοτικού Σχολείου παρ’ όλο που ο χώρος ήταν μικρός για ποδόσφαιρο. Το επέβαλε όμως η ανάγκη γιατί δεν υπήρχε άλλος χώρος κατάλληλος. Όταν αργότερα ιδρύθη και ανεγνωρίσθη (1930-1932) από το Πρωτοδικείο Μυτιλήνης ο Γυμναστικός Σύλλογος ο «Όλυμπος» σαν ανεξάρτητο Σωματείο με δική του δ/σι ζήτησε απ’ την τότε Κοινότητα Αγιάσου να τού παραχωρήσει το εις θέσιν «Καμπούδι» οικόπεδό της που βρίσκεται λίγα μέτρα έξω απ’ τα σχολεία, και που ως τότε χρησιμοποιόταν ως Κεραμοποιείο για να το διαμορφώσει σε αθλητικό γήπεδο. Τότε ο αθλητισμός μεσουρανούσε και παντού είχε ξαπλώσει σαν επιδημία προσβάλοντας μικρούς και μεγάλους, ακόμα και στα πιο μικρά χωριά. Υπό την επίδρασιν της ιδέας αυτής του αθλητισμού το τότε κοινοτικό συμβούλιο δια πράξεώς του παρεχώρησε το οικόπεδο εις τον Γυμναστικόν Σύλλογον «Όλυμπος» με σκοπό να γίνει και να χρησιμοποιηθεί ως γήπεδον του Συλλόγου και των Σχολείων.

Αλλά είναι ευνόητον ότι από ένα κεραμοποιείο, δεν ξεπετιέται απ’ τη μίαν ημέρα στην άλλη γήπεδο αθλητικό. Η διαμόρφωσίς του απαιτούσε χρήματα κι’ αυτά δεν υπήρχαν. Επιχορήγησις εξ άλλου δεν υπήρχε ελπίς να δοθεί από κανένα οργανισμό του χωριού. Ως τόσο το γήπεδο διαμορφώθηκε για να επαληθεύσει ακόμη μια φορά το αναμφισβήτητο γεγονός ότι όταν υπάρχει αγάπη σύμπνοια και πραγματική όρεξη για δουλειά, πολλά πράγματα μπορούν να γίνουν.

Η τότε Δ/σι του Γυμναστικού Συλλόγου ο «Όλυμπος» αποτελουμένη απ’ τους αείμνηστο Μιλτιάδη ή Χρόνη Σουσαμλή, Στρατή Καββαδέλη, Αντώνιον Ηρ. Αναστασέλη, Δημήτριον Μουτζουρέλη, Μιχαήλ Xατζηευστρατίου, Παν. Πολυπάθου και Χριστόφα Μούχαλο για να βάλουν τον οικονομικό πυρήνα στο Ταμείο του συλλόγου, οργάνωσαν μια θεατρική παράσταση που έπαιξαν και οι ίδιοι με το έργο «Μια νύχτα, μια ζωή» του Σπύρου Μελά. Κι’ αργότερα έκανε ένα μεγάλο σάλτο, οργάνωσε και τον πρώτο χορό που δόθηκε μες την Αγιάσο με οργανωτική Επιτροπή τον αείμνηστο Παν. Κουλα­ξιζέλη, Δημήτρ. Μουτζουρέλη, Μιλτιάδη Σκλεπάρη, Παν. Πολυπάθου, Αντ. Αναστασέλη που σημείωσε εξαιρετική επιτυχία παρ’ όλη την αντίδραση που βρήκαν απ’ τη στενοκεφαλιά τ’ Αγιασώτη και τις σεμνότυφες προλήψεις του. Εκ παραλλήλου κατόρθωσαν με τις επίμονες ενέργειες του Δ/κού Συμβουλίου του Γυμναστικού Συλλόγου και επί Υπουργού της Παιδείας του κ. Γεωργ. Παπανδρέου να χαρακτηρίσουν το Γυμναστήριο ως σχολικό και να πάρουν απ’ το Τμήμα Φυσ. Αγωγής μέσον και χάρις στον κ. , Παπανδρέου 20.000 δρ. κρατική επιχορήγηση.

Το ποσόν των 20.000 δραχ. έφερε διπλή χαρά στο Συμβούλιο του Συλλόγου, γιατί απ’ τη μια θα διηύρυνε και θα εβελτίωνε το γήπεδό του κι’ απ’ την άλλη θα έδινε δουλειά στα εργατικά χέρια που τα μάστιζε η ανεργία εκείνη την εποχή λό­γω της διετούς αφορίας της ελιάς. Με τις 20.000 δραχμές αυτές και με την προσωπική εργασία των μελών που αφ’ εαυτού των προσεφέρθησαν να εργασθούν και με τη βοήθεια όλων των φιλάθλων, έγιναν οι απαραίτητοι εκβραχισμοί και το γήπεδο ηυρύνθη σ’ όλη του την έκταση, εκτός από ένα ελάχιστο τμήμα στις άκρες του, κι’ έτσι μπορούν να γυμνάζονται τώρα μ’ όλη τους την άνεση οι ποδοσφαιρισταί μας, και να δίνουν και ματς.

Η ψυχή όμως αυτής της προσπαθείας ήταν ο μακαρίτης Μιλτιάδης ή Χρόνης Σουσαμλής, φαναρτζής το επάγγελμα κι’ αγράμματος, αλλά πλημμυρισμένος από αγάπη προς κάθε τι, που απέβλεπε στο γενικό καλό και στη πρόοδο.

Δίκαιο είναι η Δ/σις του Γυμναστικού Συλλόγου, και διότι διετέλεσε πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου, αλλά και από ευγνωμοσύνη προς τις τόσο αποδοτικές του προσπάθειες, ν’ αναρτήσουν την φωτογραφία του μακαρίτη εις τα γραφεία του Συλλόγου.

Τελευταία είχαμε δύο ποδοσφαιρικές συναντήσεις, μία στας 25 Μαΐου, και η άλλη προχθές.

Είχε μετεκληθή η ομάδα του «Αχιλλέως» από την Μυτιλήνη. Το αποτέλεσμα της συναντήσεως ήταν εις βάρος του Συλλόγου μας (5 με 3. )

Η δεύτερη συνάντησις έγινε στις 7 Ιουνίου, με αντίπαλο τον «Κεραυνό» του Αφάλωνα, ενισχυμένο όμως όπως εμάθαμε με ποδοσφαιριστάς από τη Μυτιλήνη.

Ενίκησε ο «Κεραυνός» (4 με 2) αλλά με πολύ σκληρό αγώνα.

Φυσικά τ’ αποτελέσματα δεν έχουν σημασία.

Η διοίκησις του «Ολύμπου» απέβλεπε εις το να συγκεντρώσει τον κόσμον και το ενδιαφέρον της νεολαίας προ παντός προς τον αθλητισμόν, να κινήσει την άμιλλα αναμεταξύ των νέων και να τους βγάλει απ’ τα καφενεία. Τόσο ήτο το ενδιαφέρον  του κόσμου που δεν έμεινε γυναίκα στο σπίτι και άνδρας στο καφενείο. Εκτός απ’ την αρτηριοσκλήρωση που δεν κινείται ποτές και πουθενά. Όλη η Αγιάσος έτρεξε να δη και να παρακολουθήσει τα νιάτα μες το στίβο που πλάθει τα ατσαλένια κορμιά με το γερό πνεύμα.

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους Στρατή Γαββέ Πρόεδρο, Μιχ. Γαλετσέλη, Στρατή Βέτσικα, Κώστα Τζιρίδη και Στρατή Βάλεση που αποτελούν το Συμβούλιο του Συλλόγου και ένα μεγάλο μπράβο στους ποδοσφαιριστάς της ομάδος του «Ολύμπου» Χρ. Μητσώνη, Μ. Παπάνη, Ευστρ. Βάλεση, Ηρακ. Xατζησάββα, Ευστρ. Τζιρίδη, Σταύρο Νουλέλη. Αριστείδη Σκλεπάρη, Κουτρή, Τσαμπλάκο, Ευστρ. Παπάνη και Κουρουμπακάλη. Η προσπάθεια του Γυμναστικού μας Συλλόγου πρέπει και αξίζει να υποστηριχθεί απ’ όλους.

Αγιάσος 12-6-1953

ΜΙΣΚ.

Αξίζει να φέρουμε στη μνήμη των παλαιών και να παρουσιάσουμε στους νέους το Μιλτιάδη Σουσαμλή ή Χρόνη, για να γνωρίσουν ποιός ήταν και τι πρόσφερε στο Αναγνωστήριο και στο Γυμναστικό Σύλλογο Αγιάσου «Όλυμπος».

Ο πατέρας του Μιχάλης Σουσαμλής ήταν σπουδαίος στην εποχή του κάλφας οικοδομών. Τ’ αδέρφια του όλα μουσικοί επαγγελματίες. Ό ίδιος παραστράτησε κι ακολούθησε άλλο επάγγελμα. Έφτιαχνε φανάρια, λαδόμπρικα, τζεζβέδες, τυροξύστες, γκιούμια. Ήταν φαναρτζής. Αγαπούσε το επάγγελμά του και δούλευε με μεράκι. Όλα τα χρόνια τα πέρασε μέσα στο Χάνι, όπου είχε και το μαγαζί του.

Η καλλιτεχνική διάθεσή του ξύπνησε κι εκδηλώθηκε το 1916-1918, όταν τον πρωτανέβασαν στη θεατρική σκηνή του Αναγνωστηρίου. Έπαιξε στα έργα του Περεσιάδη «Γκόλφω», «Σκλάβα», «Εσμέ», του Βότσαρη «Η ψυχοκόρη και ο λήσταρχος Κρικέλας», κι απέδωσε θαυμάσια τους ρόλους που υποκρίθηκε, γιατί τους ένιωθε, τους αισθανόταν και τους ζούσε, ας ήταν τα γράμματά του λίγα. Τ’ αποκορύφωμα, το ζενίθ της επιτυχίας του, ήταν στο έργο του Δημ. Κορομηλά «ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας», στό ρόλο του μπαρμπα – Χρόνη, που του ήρθε καλούπι, κόλλησε καλά, επιβλήθηκε, εκτόπισε κι εξαφάνισε τ’ όνομά του. Κανείς πια δεν τον φώναζε μ’ αυτό. Όλοι τον φώναζαν Χρόνη. Και μεις από δω και πέρα Χρόνη θα τον αναφέρουμε.

Ο Χρόνης αγάπησε τ’ Αναγνωστήριο με το θέατρό του όσο λίγοι και πρόσφερε πολλά, πάρα πολλά. Σύχναζε σ’ αυτό. Οι συζητήσεις που έκανε με τα «φραγκέλια» – έτσι λέγανε τα χρόνια κείνα τους μαθητές του Γυμνασίου και τους φοιτητές – ήταν πάντα για το θέατρο, που του είχε γίνει πάθος. Σηκωνόταν απάνω, μονολογούσε με τη βροντερή φωνή του κι έκανε τους ρόλους των έργων που είχε παίξει. Και στο μαγαζί του, την ώρα της δουλειάς, άφηνε απ’ το χέρι του τη χαβιά κι έκανε τα ίδια, καθώς επίσης και στον περίπατο πρωί και βράδυ. Όσοι τον έβλεπαν και τον άκουγαν δεν ξαφνιάζονταν και δεν τον παρεξηγούσαν, γιατί τον ήξεραν. Τα «φραγκέλια» παρακολουθούσαν το μονόλογο και τον τρόπο που έκανε τους ρόλους των έργων που είχε παίξει, με μεγάλη προσοχή κι ενδιαφέρον. Όσες φορές βρέθηκε τ’ Αναγνωστήριο σε κρίση και κινδύνεψε να πέσει σε μαρασμό και νάρκη, ο Χρόνης σαν κλώσσα μάζευε τους νέους και με θεατρική παράσταση, που ήξερε τον τρόπο κι έβρισκε τους κατάλληλους ερασιτέχνες να την πάρουν στα χέρια τους, τ’ αναζωπύρωνε και το κρατούσε.

Τα θεατρικά έργα που έπαιζε τ’ Αναγνωστήριο ήταν έργα του βουνού, ειδυλλιακά, με την αθάνατη φουστανέλα. Μ’ αυτή γνώρισε κι ήξερε το θέατρο ο Αγιασώτης. Για πρώτη φορά το 1925 ανέβασαν στη σκηνή έργο σύγχρονο, σαλονιού, το «Κόκκινο πουκάμισο» του Σπύρου Μελά. Ο Χρόνης προσπάθησε να ματαιώσει την παράσταση, χωρίς να το καταφέρει. Συνέχεια διαμαρτυρόταν και φώναζε πως καταστρέφουν το θέατρο, πως αυτό που θα έπαιζαν δεν είναι θέατρο, αλλά μασκαραλίκι. Δεν μπορούσε να το χορτάσει το μυαλό του, όπως και πολλών άλλων Αγιασωτών, πως υπάρχει θέατρο χωρίς φουστανέλα.

Ο Χρόνης ήταν και πρωτοπόρος του αθλητισμού. Το 1930 που αναγνωρίστηκε ως αθλητικό σωματείο ο Γυμναστικός Σύλλογος Αγιάσου «Όλυμπος», στις πρώτες εκλογές πρόεδρο βγάλανε το Χρόνη, αντιπρόεδρο το Μιχάλη Χατζηευστρατίου, γραμματέα τον Αντώνιο Ηρ. Αναστασέλη, ταμία τον Παναγιώτη Αρ. Πολυπάθου και σύμβουλο το Δημήτριο Μουτζουρέλη. Ο Χρόνης φάνηκε αντάξιος της τιμής, που του κάνανε. Στις μέρες της προεδρίας του κατάφερε πολλά και μεγάλα.

Άρχισε με τη θεατρική παράσταση «Μια νύχτα μια ζωή. . .» του Σπύρου Μελά, που δόθηκε στις 25.12.1930 και 4.1.1931. Κατόρθωσαν ν’ ανεβάσουν στη σκηνή για τους γυναικείους ρόλους γυναίκες, τη Μύρτα Αμανίτη και τη Νίνα Σουρλάγκα. Επειδή δε βρέθηκε το τρίτο γυναικείο πρόσωπο, αναγκάστηκε να το υποδυθεί ο Βασίλης Ιακώβου. Ήταν η δεύτερη φορά που στη σκηνή ανέβαιναν γυναίκες. Ακόμα κατόρθωσε για πρώτη φορά να οργανωθεί και να δοθεί στις 14 καί 21.2.1931 χορός στην Αγιάσο, παρ’ όλες τις αντιδράσεις. Την ίδια εποχή ρίχτηκε η ιδέα της έκδοσης εφημερίδας στην Αγιάσο που καρποφόρησε. Κυκλοφόρησε στις 19.4.1931, την Κυριακή του Θωμά, το πρώτο φύλλο της «Αγιάσου». Εκδότες ο Μιλτιάδης Σκλεπάρης, ο Βασίλης Ιακώβου κι ο Παναγιώτης Ευαγγελινός.

Με αίτησή του ο Γυμναστικός Σύλλογος Αγιάσου ζήτησε από την τότε Κοινότητα να του παραχωρήσει το κεραμοποιείο της, στο Καμπούδι, για γήπεδο. Η Κοινότητα όχι μόνο το παραχώρησε, αλλά επιχορήγησε το Σύλλογο και με 2000 δραχμές. Με το ίδιο ποσό επιχορήγησε το Σύλλογο κι η εκκλησία της Παναγίας. Με αίτησή του ζήτησε κι από το Υπουργείο Παιδείας χρηματική ενίσχυση για εκβραχισμό του κεραμοποιείου. Με ενέργειες του τότε φοιτητή Στρατή Καβαδέλλη επιχορηγήθηκε μέ 20000 δραχμές.

Ο Σύλλογος με επικεφαλής τον πρόεδρο Χρόνη σαν εργάτη άρχισε τον εκβραχισμό και την ισοπέδωση του κεραμοποιείου. Ο Χρόνης, πρωτοπόρος της αθλητικής ιδέας, παρόλο που δούλευε για πρώτη φορά σε βαριά χειρωνακτική εργασία, απέδιδε όσο δυο εργάτες. Μέσα σ’ ένα μήνα το κυπαρισσένιο του κορμί άρχισε να γέρνει και το πρόσωπό του να παίρνει το χρώμα του γηπέδου, από τον ήλιο. Αυτά πρόσφερε ο Χρόνης στο Γυμναστικό Σύλλογο Αγιάσου σαν πρώτος πρόεδρος του.

Η παρέα μας ήταν δεμένη πολύ με το Χρόνη. Τον εκτιμούσαμε και τον σεβόμασταν, γιατί ήταν άνθρωπος με ευγενικά αισθήματα. Κι ο Χρόνης όμως μας αγαπούσε όλους. Σα βάζαμε στο φούρνο γιουβέτσι, ήταν αδύνατο να μην του βρει «ξούρια». Πότε πως δεν έχει «ζ’μέλ(ι) για βούτ’μα», πότε πως η σάλτσα ήρθε λίγη, πότε πως δεν είναι καλά βρασμένο κι άλλα. Δικαιολογούσε τους φουρνάρηδες, γιατί δεν είχαν τον καιρό να φροντίζουν το γιουβέτσι που θέλει πολλή επιστασία. Και λυπόταν που δεν είχε τον καιρό να ψήσει αυτός το γιουβέτσι στο μαγαζί του, πάνω στο «π’χανέλ(ι)», για να μας δείξει ποιο είναι το γιουβέτσι, που να τρώμε και να γλείφουμε τα δαχτύλια μας.

Ο Χρόνης έγινε και κινηματογραφικός αστέρας. Το φθινόπωρο του 1930, όταν ήρθε στην Αγιάσο ο σκηνοθέτης Ορέστης Λάσκος με συνεργείο για να γυρίσει το έργο του Λόγγου «Δάφνις και Χλόη», έκρινε το Χρόνη κατάλληλο να υποκριθεί το ρόλο του Φιλητά. Ένα γράμμα με τη φίρμα της «Φίνος Φίλμς», που πήρε ο Χρόνης απ’ την Αθήνα και τον ειδοποιούσε να είναι έτοιμος για το γύρισμα μιας καινούργιας ταινίας, τον ξεσήκωσε. Επειδή δε βρήκε βαλίτσα – στα χρόνια εκείνα δεν υπήρχαν στην επαρχία βαλίτσες -, ετοιμαζόταν να κατασκευάσει ο ίδιος κι ύστερα να πουλήσει τα εργαλεία του και να κλείσει το μαγαζί του, για ν’ αρχίσει να διαβάζει, γιατί μπορούσε να γυρίσουν καμιά «Φαύστα» ή κανένα «Οθέλλο». Με το ζόρι τον συγκρατούσαμε από τον κατήφορο που πήρε. Καταλάγιασε, σαν πήρε άλλο γράμμα που τού’ γραφε πως το γύρισμα της ταινίας αναβλήθηκε.

Ο Χρόνης ήταν πια γεροντοπαλίκαρο. Δεν τα έθετε όμως κάτω. Ο φτερωτός γιος της Αφροδίτης δεν τον εγκατέλειπε. Φώλιαζε πάντα μες στα σγουρά ποιητικά μαλλιά του και του δημιουργούσε στη φαντασία λογής λογής ειδύλλια. Καμιά από τις κοπέλες, τις οποίες ερωτευόταν ο ίδιος ή του έλεγαν άλλοι πως τον αγαπούν, δεν είχε ιδέα. Πίστευε ό,τι και να του έλεγαν για τις κοπέλες που κατά τη φαντασία του αγαπούσε, όσο απίθανο κι αδύνατο στην πραγματοποίησή του κι αν ήταν. Όπως ότι μια κοπέλα που τον αγαπούσε κατάπιε ένα «γ’δόχειρου» για ν’ αυτοκτονήσει κι ευτυχώς που την προλάβανε, κι άλλα τέτοια. Όταν ο αδερφός του Αχιλλέας του είπε ν’ αφήσει τα ονειροπολήματα και να προσπαθήσει να συνέλθει, γιατί, από αυτές που νομίζει και πιστεύει πως τον αγαπούν, δεν πρόκειται να τον παντρευτεί καμιά ούτε και στη δεύτερη παρουσία, ο Χρόνης απάντησε πως είναι όλες έτοιμες, αλλά αυτός δεν αποφασίζει. Κι είπε στον Αχιλλέα να παρακαλεί κι αυτός να πάρει τη μεγάλη απόφαση, για ν’ αγοράσει στο γιο του, το Στρατή, όχι ένα μόνο κλαρίνο που ήθελε, αλλά μια αραμπαδιά.

Ο Χρόνης πήρε μέρος και στην αγιασώτικη ηθογραφία «Τι να τα κάνω τα καλά» του Χριστόφα Κανιμά, που γράφτηκε για την Έκθεση Μυτιλήνης και που πρωτοπαίχτηκε στις 17 Ιούλη 1933 μέσα στο Γυμνάσιο της Μυτιλήνης. Στην Αγιάσο παίχτηκε την ίδια χρονιά στον Κήπο της Παναγίας.

Τελευταία φορά ο Χρόνης ανέβηκε στη σκηνή το 1939, όταν παίχτηκε η ίδια ηθογραφία. Πάντα υποδυόταν το ρόλο του Ιν(ι)κόλα. Θα ανέβαινε πολλές φορές ακόμα, αν δε μεσολαβούσε ο πόλεμος του 1940 κι η Γερμανική Κατοχή με τις χίλιες δυο στερήσεις. Η συμπαθητική μορφή του Χρόνη, του ανθρώπου με το κυπαρισσένιο κορμί, με τα ποιητικά σγουρά μαλλιά και με τη βροντερή φωνή, έσβησε στις 3 Δεκέμβρη 1941. Ο θάνατος του παθιασμένου για το θέατρο, τον αθλητισμό και τον έρωτα λύπησε τους αναγνωστηριακούς και την κοινωνία της Αγιάσου. Η Διοίκηση του Αναγνωστηρίου, όταν πρόεδρος ήταν ο Στρατής Καβαδέλλης, στο με αριθμό 63 πρακτικό της 3 Δεκέμβρη 1941 πήρε την απόφαση να του αποδώσει τιμές μεγάλου ευεργέτη και το επίτιμο μέλος Χριστόφας Χρ. Χατζηπαναγιώτης να εκφωνήσει λόγο και να τον αποχαιρετίσει. Επιφυλάχθηκε να του αποδώσει τις δέουσες τιμές σε κατάλληλο χρόνο. Ο Γυμναστικός Σύλλογος Αγιάσου είχε διαλυθεί τότες. Για την καλή ανάμνησή του πίνακάς του βρίσκεται στην αίθουσα του Αναγνωστηρίου. Από ψηλά ο Χρόνης βλέπει και καμαρώνει το Αναγνωστήριο, που υπηρέτησε ο πατέρας του ως πρόεδρός του, στα πρώτα του βήματα, κι ύστερα αυτός, να στέκει γερά και να στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο, όπως το ονειρευόταν από χρόνια κι όπως του αξίζει. Οι λίγες καί φτωχές αυτές γραμμές ας θεωρηθούν ως φιλολογικό του μνημόσυνο.

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΣΚΛΕΠΑΡΗΣ

περιοδικό ΑΓΙΑΣΟΣ, 4-5/1981

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ, 19-02-1931

ΕΞΕΛΙΞΙΣ, 19-08-1940