Ετικέτα: ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΟΥ

Το Φλεβάρη του 1936 η Αγιάσος ήταν ανάστατη. Είχε διαδοθεί πως ένα γουρούνι, που σφάχτηκε και πουλήθηκε σε πολλούς Αγιασώτες και Μυτιληνιούς, ήταν λυσσασμένο και πως υπήρχε κίνδυνος να λυσσάξουν κι όσοι έφαγαν κρέας απ’ αυτό. Για την ενημέρωση των κατοίκων πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση στο Αναγνωστήριο κι έγινε σχετική συζήτηση. Πήραν μέρος πολλοί, επιστήμονες και μη, και διατυπώθηκαν διάφορες απόψεις, οι οποίες περιλαμβάνονται στο πρακτικό του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναγνωστηρίου Αγιάσου (αρ. 36/24-2-1936)

Το θέμα τής λυσσοφοβίας ήταν αρκετά ενδιαφέρον , γι’ αυτό και το εκμεταλλεύτηκε ο καρνάβαλος της χρονιάς εκείνης, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε:

Όλοι του φάγανι του γρούν(ι)

βρασμένου τσι ψημένου,

μόνου Βασίλ’ς γιου Τσιραμ’διάρ’ς

το ’φαγι παστουμένου.

Τώρα ανησυχεί γιου φουκαράς,

μην τύχει τσι λυσσάξει,

τσι στην Αθήνα θενά πα

γιατρός να τουν κοιτάξει.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Έκτακτος Συνεδρίασις 24 -2 – 1936 Πρακτικόν 36ον

… Μετά την διαπίστωσιν της παρουσίας των ανωτέρω ο Πρόεδρος κ. Ηλίας Κουφέλλης προβαίνει εις την ανακοίνωσιν του θέματος δια το οποίον εκάλεσεν την έκτακτον ταύτην μεικτήν συνεδρίασιν.
Θέμα:     Επιστημονική συζήτησις επί του θρυλουμένου κινδύνου να πάθουν εκ λύσσης δύο χιλιάδες (αρ. 2000) άτομα της κωμοπόλεως, επειδή έφαγον από κρέας χοίρου, όστις είχεν δηχθή εκ λυσσώντος κυνός.

ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ

Μετά την υπό του κ. Προέδρου γενομένην επίσημον ανακοίνωσιν του θέματος, λαμβάνει τον λόγον ο κ.
Ιωάννης Κοντός, υποδιοικητής Χωροφυλακής Αγιάσου, όστις λέγει περίπου τα εξής: Κύριοι, εξ όσων μέχρι στιγμής γνωρίζω, τα κύρια σημεία της υποθέσεως ταύτης έχουσιν ως εξής: 1) Ο χοίρος εδαγκάθη την 14ην Σεπτεμβρίου 1935. 2) Ηγοράσθη και εσφάγη υπό του κρεοπώλου Νικολάου Στεφανή την 14ην Φεβρουαρίου 1936, ήτοι εξ ολοκλήρους μήνας βραδύτερον. 3) την 14ην Φεβρουαρίου και 15ην ιδίου επωλήθησαν εκ τούτου ενενήκοντα (αρ. 90) οκάδες ενταύθα και εξήκοντα εις Μυτιλήνην, μεταφερθείσαι δι’ αυτοκινήτου υπό του εισπράκτορος των αυτοκινητιστών κ. Δημ. Παπουτσέλλη.

Εν συνεχεία ο κ. υποδιοικητής αναφέρει ότι, μόλις επληροφορήθη τα ανωτέρω, προέβη εις τας ενδεδειγμένας ενεργείας παρά τη Υγειονομική Υπηρεσία, τηλεγραφήσας συνάμα και εις την Δ/σιν του Δ. Λυσσιατρείου Αθηνών.

Μετά τον κ. Ιωάννην Κοντόν λαμβάνει τον λόγον ο κ. Ευάγγελος Παπασταματίου, όστις αναπτύσσων το ιστορικόν της υποθέσεως εν γένει λέγει τα ακόλουθα: Κύριοι, ως εξηκρίβωσα, προ εξ μηνών κύων τις λυσσών (περί την 14ην Σεπτεμβρίου 1935) και ευρισκόμενος εις την αγροτικήν περιφέρειαν Αγίου Δημητρίου, επετέθη κατά τινος όνου και κατά τινος γυναικός, ους έδηξεν εις τους πόδας, ο αυτός κύων επετέθη και κατά του αναφερομένου χοίρου, τον οποίον και έδηξεν εις το ους (αυτίον). Και η μεν γυνή μετέβη εις το Δημόσιον Λυσσιατρείον Αθηνών και υπεβλήθη εις την σχετικήν θεραπείαν, ο δε όνος έμεινεν έκτοτε εις την τύχην του, ότε πρό 15 ημερών (της σήμερον) επαρουσίασεν συμπτώματα λύσσης και κατεσπάραξεν εαυτόν. Ο χοίρος, ανήκων εις τον Βασίλειον Μώλην, εδέθη υπ’ αυτού αμέσως και παρηκολουθήθη επί δίμηνον. Επειδή δε επί εξήκοντα (60) ολοκλήρους ημέρας ουδέν σημείον έδειξεν ασθενείας, αφέθη ελεύθερος, χωρίς όμως και να διαλύση τας υπονοίας κυρίου και περιοίκων. Ο καιρός παρήρχετο και η υπόθεσις συν τω χρόνω υπέκυψεν εις τον νόμον της φυσικής του λήθης, ότε απροόπτως, μετά πάροδον πέντε (5) ολοκλήρων μηνών, όνος τις εις την αυτήν περιφέρειαν (Αγίου Δημητρίου) επαρουσίασεν συμπτώματα λύσσης και κατεσπάραξεν εαυτόν. Ήδη, ως εξηκριβώθη, ο κατασπαράξας εαυτόν όνος ήτο ακριβώς ο όνος όστις εδήχθη κατά τον Σεπτέμβριον υπό του ως άνω αναφερθέντος σκύλου. Τούτο εβεβαίωσεν και ο κύριος του όνου. Μετά 15-20 ημέρας ακριβώς από της εκδηλώσεως της λύσσης επί του όνου, ο δηχθείς χοίρος επωλήθη υπό του κ. Βασιλείου Μώλη εις τον κρεοπώλην Νικόλαον Στεφανήν, όστις αφού έσφαξεν αυτόν τον επώλησεν ενταύθα και εις Μυτιλήνην.

Μετά την εξιστόρησιν του κ. Ευαγγέλου Παπασταματίου, ο φαρμακοποιός κ. Ιωάννης Β. Χατζηλεωνίδας και σύμβουλος του Αναγνωστηρίου επερώτησεν τον κ. Ευάγγελον Παπασταματίου, εάν τότε που εφάνη ο λυσσών κύων κατηγγέλθη (το γεγονός) εις την αστυνομίαν. Εκ της γενομένης διαλεκτικής συζητήσεις των παρευρισκομένων διεπιστώθη ότι το γεγονός και κατηγγέλθη και η αστυνομία απέστειλεν την κεφαλήν του σκύλου εις το Λυσσιατρείον, το οποίον διεπίστωσεν συμπτώματα λύσσης.

Ο κ. Πάνος Ευαγγελινός επερωτά εάν τα συμπτώματα της λύσσης τα εκδηλωθέντα εις τον όνον ήσαν πραγματικά ή μη τυχόν είναι θρύλοι, εμφανιζόμενα ως αληθή υπό της κοινής γνώμης. Εξηκριβώθη ότι ουδείς εκ των παρευρισκομένων είδεν τον όνον να κατασπαράζη εαυτόν, πλην του κ. Χριστόφα Κανεμά, όστις εβεβαίωσεν το γεγονός, εφ’ όσον ούτος ήκουσεν την τραγικήν ιστορίαν του όνου εκ στόματος του ιδίου κυρίου και ιδιοκτήτου του όνου.

Εξακολουθών κατόπιν ο κ. Ευάγγελος Παπασταματίου συμπληρώνει την ιστορίαν του σκύλου – γυναικός – όνου -χοίρου, τονίσας εν τέλει ότι το γεγονός δεν είναι σύνηθες και ακίνδυνον και συνεπώς η ανησυχία του λαού του δηχθέντος είναι δικαία και λογική. Άλλωστε το γεγονός του όνου καθιστά έτι ανησυχητικόν το γεγονός. Τελειώνων αναφέρει και άλλας περιπτώσεις, κατά τας οποίας χοίροι δηχθέντες υπό λυσσώντος κυνός επαρουσίασαν συμπτώματα λύσσης.

Ο κ. Χατζηγιάννης, αστίατρος, υποστηρίζει ότι ούτε ο γάιδαρος είχε λύσσα ούτε ο χοίρος, εφ’ όσον δεν έδειξαν συμπτώματα λύσσης εντός του υπό της επιστήμης καθοριζομένου χρονικού ορίου. Ότι (θεωρεί διαγράφεται μία λέξις) πρέπει να υπάρχη το ελάχιστον ξύσιμον και έκδηλος η λύσσα και θεωρεί τον θόρυβον άσκοπον και τον φόβον επιζήμιον. Τονίζει ότι ο χοίρος έπρεπε μετά ένα μήνα να εκδηλώση συμπτώματα λύσσης κ.λ.π. Αναφέρει ότι πρακτικώς δια του πεπτικού σωλήνος είναι αδύνατος η μετάδοσις της νόσου. Υπάρχει φόβος εις την παρούσαν περίπτωσιν 1/1000 και τούτο απίθανον. Συνεπώς δεν πρέπει να ανησυχούμεν και να προκαλούμεν συζητήσεις, αφού η δια του πεπτικού σωλήνος μετάδοσις της νόσου είναι σχεδόν αδύνατος, εφ’ όσον ακόμη εις τον χοίρον δεν υπήρχον εκδηλώσεις λύσσης. Τον αστίατρον επερωτά  ο κ. Ι. Χατζηλεωνίδας, δια ποίον λόγον δεν εγένετο η δέουσα ανακοίνωσις. Ο κ. Χατζηγιάννης απαντών λέγει ότι ως αστίατρος προέβη εις την δέουσαν ανακοίνωσιν μέσον της τοπικής εφημερίδος «Ηχώ της Αγιάσου» την 23ην Φεβρουαρίου 1936. Ο κ. Ι. Χατζηλεωνίδας λέγει ότι η ανακοίνωσις δεν διασαφηνίζει το πράγμα καλώς και συνεπώς ήτο απαραίτητος η σημερινή συζήτησις. Ο κ. αστίατρος Χατζηγιάννης λέγει ότι εγκρίνει την σημερινήν συζήτησιν του Αναγνωστηρίου με μόνην την διαφοράν ότι έπρεπε να περιμένη την απάντησιν του Λυσσιατρείου και μετά να καλέση συζήτησιν επιστημονικήν.

Ο κ. Ευάγγελος Παπασταματίου υπό τύπον απαντήσεως λέγει ότι, εφ’ όσον και 1/1000 υπάρχη φόβος να μεταδοθή η νόσος, είναι εύλογος ο φόβος, δικαία και απαραίτητος η σημερινή συζήτησις, η οποία θα μας παρουσιάση εν τέλει εν ασφαλές και πειστικόν συμπέρασμα. Ακολουθεί διαλογική συζήτησις μεταξύ Παπασταματίου και Χατζηγιάννη δια τον όνον και κατόπιν ο έφορος της βιβλιοθήκης κ. Όμηρος Κοντούλης λέγει: Εφ’ όσον δια την ιδίαν περίπτωσιν εις άλλην περιφέρειαν του κράτους εστάλη συνεργείον, πρέπει να γίνουν αι επιβαλλόμεναι ενέργειαι, είτε μεταδίδεται η νόσος είτε όχι είτε ο φόβος είναι μικρός είτε μεγάλος.

Ο κ. Περικλής Τζαννετής λέγει: Εφ’ όσον δεν ημπορούμεν να αποκλείσωμεν τον φόβον της μεταδόσεως, οι έχοντες αμυχάς να μεταβούν αμέσως εις Αθήνας και να υποβληθούν εις θεραπείαν. Ο κ. Δημήτριος Σκλεπάρης (φιλόλογος) συγχαίρει το Αναγνωστήριον δια την πρωτοβουλίαν του ταύτην και τονίζει ότι θά πρέπη να γίνη διεξοδική και λεπτομερής ανακοίνωσις προς τον ανησυχούντα λαόν.

Ο κ. Γρηγόριος Μαστραντωνάς (όστις έφαγεν και αυτός κρέας) προκαλεί τον αστίατρον Χατζηγιάννην να φάγη και αυτός από το υπάρχον ακόμη κρέας, δια να πεισθή ότι δεν υπάρχει φόβος μεταδόσεως της νόσου. Ο κ. Δημ. Σκλεπάρης τονίζει ότι εις το εξής πρέπει να προσέχεται η σφαγή των ζώων. Ο κ. Σωκράτης Φραντζής, αντιπρόσωπος της Ενώσεως Εφέδρων, έρωτά τον ιατρόν εάν κατά την σφαγήν του χοίρου έγιναν τα κεκανονισμένα. Ο κ. αστίατρος απαντά ότι δεν ύπήρχε τραύμα ούτε σημείον τι έκδηλον. Ακολουθεί διαλογική συζήτησις μεταξύ ιατρού και Ομ. Κοντούλη και μετά ο κ. Φραντζής Σωκρ. λέγει ότι η πώλησις αυτή αύτη είναι εγκληματική. Ο κ. Ιωάν. Χατζηλεωνίδας λέγει ότι ο κρεοπώλης εγνώριζεν ότι ο χοίρος είχεν δηχθή. Ο κ. Μαστραντωνάς Γρηγ. αναπτύσσει και παρουσιάζει επιχειρήματα  ότι υπάρχει ενοχή. Ο Περικλής Τζαννετής λέγει ότι πρώτον υπεύθυνοι είναι παρουσιάζοντες σήμερον στοιχεία, διότι δεν κατήγγελον ταύτα εγκαίρως εις τους αρμοδίους. Ο κ. Πρόεδρος του Αναγνωστηρίου Ηλίας Κουφέλλης υπεραμύνεται του κ. Μαστραντωνά και λέγει ότι δεν ημπορούμεν να αποδίδωμεν ευθύνας εις τα άτομα τα οποία είναι άξια ευχαριστιών, διότι και αυτήν την στιγμήν ενδιαφέρονται με ζηλευτήν πρωτοβουλίαν δια την ανεύρεσιν της αληθείας.

Κατόπιν γενομένης συζητήσεως αποφασίζεται τελικώς να γίνη επείγουσα συνδιάλεξις του αστιάτρου με τον νομίατρον Λέσβου δια ν’ άποφανθή, κατόπιν δε να γίνη επίσημος ανακοίνωσις του Αναγνωστηρίου προς τον λαόν.

Απεφασίσθη, εγένετο και υπογράφεται.

Ο Πρόεδρος                  Ο Γεν. Γραμμ.

Ηλίας Γ. Κουφέλλης    Ε. Π. Αναστασέλλης

Tα μέλη

Όμηρος Κοντούλης

Ιωάννης Χατζηλεωνίδας

Σταύρος Σταυρακέλλης

Ευστράτιος Καβαδέλλης

Πάνος Δ. Πράτσος

Oι συμμετάσχοντες

Σωκράτης Φραντζής

Παναγιώτης Καββαδάς

Δημήτριος Σκλεπάρης

περιοδικό ΑΓΙΑΣΟΣ, Τευχ. 8/1982

Ο Βασίλειος Ιακώβου γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1910, όταν το νησί ήταν ακόμα σκλαβωμένο και οι κάτοικοί του έπλαθαν το όνειρο της λευτεριάς. Οι γονείς του, Αντώνιος και Μαρία, άνθρωποι του μόχθου και της βιοπάλης, τον βοήθησαν όσο μπορούσαν, για να τανύσει τα φτερά του στον ορίζοντα της ζωής, που ανοιγόταν απειλητικός, με μαύρα σύννεφα πολέμου, με καταστροφές, αλλά και με ελπίδες…

Παρακολούθησε τα εγκύκλια μαθήματα στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων και στο Ημιγυμνάσιο της γενέτειράς του και στη συνέχεια στο Γυμνάσιο της Μυτιλήνης. Αργότερα, κατά το ακαδημαϊκό έτος 1939 – 1940, φοίτησε στην Παιδαγωγική Ακαδημία των Ιωαννίνων¹, αλλά τα πολεμικά γεγονότα που ακολούθησαν τον ανάγκασαν να διακόψει τις σπουδές του². Τις συνέχισε κατόπιν στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Αλεξανδρούπολης, από την οποία έλαβε πτυχίο το 1947¹.

Οι βιοτικές ανάγκες τον υποχρέωσαν να μπει από νωρίς στον αγώνα της ζωής. Το 1931 διορίστηκε εισπράκτορας διοδίων στην τότε Κοινότητα Αγιάσου³. Αργότερα διορίστηκε αγροφύλακας στο Αγρονομείο Αγιάσου (1943 – 1945)⁴. Η σταδιοδρομία του ως εκπαιδευτικού άρχισε το 1952⁵. Διορίστηκε στην περιφέρεια Βοΐου Κοζάνης και υπηρέτησε στα Μονοτάξια Δημοτικά Σχολεία Δραγασιάς⁶ και Πλατανιάς⁷. Το 1959 μετατέθηκε στη Λέσβο⁸ και υπηρέτησε στο Εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο Μανδαμάδου⁹, στο Τριτάξιο Δημοτικό Σχολείο Περάματος¹⁰ και τέλος στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Αγιάσου¹¹, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε¹².

Ο Βασίλειος Ιακώβου υπήρξε ικανός δάσκαλος. Στο πέρασμά του από τα σχολεία της Μακεδονίας και της Λέσβου άφησε καλό όνομα ως άνθρωπος με αυθορμησία, με φιλεργία, με καλοσύνη, με υπευθυνότητα. Οι μαθητές του τον αγαπούσαν και τον σέβονταν.

Με την είσοδο του στην εκπαίδευση το ενδιαφέρον του επικεντρώθηκε κυρίως στα διδακτικά του καθήκοντα. Προπολεμικά όμως, αλλά και λίγο αργότερα, δραστηριοποιήθηκε και σε άλλους τομείς. Αγάπησε το Αναγνωστήριο και το υπηρέτησε ως ερασιτέχνης ηθοποιός. Έπαιξε με επιτυχία σε διάφορα έργα, όπως το «Χαλασμένο σπίτι» του Σπύρου Μελά (1936)¹³, «Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας» του Δημητρίου Κορομηλά (1938)¹⁴, «Γοι ψόφ’» του Στρατή Αναστασέλη (1944)¹⁵. Το 1945 μάλιστα εκλέχτηκε και πρόεδρος του «Ερασιτεχνικού Ομίλου Αγιάσου»¹⁶. Επίσης ενδιαφέρθηκε μαζί με άλλους για την εξασφάλιση μόνιμης θεατρικής στέγης κοντά στον Κήπο της Παναγίας¹⁷.

Παράλληλα ο Βασίλειος Ιακώβου ενδιαφέρθηκε για την αθλητική κίνηση του τόπου του. Αγάπησε και στήριξε το Γυμναστικό Σύλλογο Αγιάσου «Όλυμπος», σωματείο που ιδρύθηκε το 1925¹⁸.

Το μεγάλο όμως πάθος του ήταν η δημοσιογραφία. Διέθετε χειροκίνητο τυπογραφείο, το οποίο αρχικά λειτούργησε στο Χάνι και αργότερα στον Κάτω Κάμπο. Το 1931 συνεργάστηκε με άλλους φιλοπρόοδους νέους για την έκδοση της εβδομαδιαίας τοπικής εφημερίδας «Αγιάσος»¹⁹. Αργότερα ήταν ιδιοκτήτης της επίσης εβδομαδιαίας τοπικής εφημερίδας «Λαϊκή Φωνή» (1932 – 1935)²⁰, η οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε «Ηχώ της Αγιάσου» (1936 – 1937)²¹. Αποκλειστικά όμως δική του ήταν η σατιρική εφημερίδα «Φουρτουτήρα» (1932 – 1934)²².

Ο Βασίλειος Ιακώβου είχε από νωρίς προοδευτικό προσανατολισμό και δημοκρατική ιδεολογία. Εντάχθηκε από τους πρώτους στο ΕΑΜ και πρόσφερε υπηρεσίες στην κοινή υπόθεση. Πρωτοστάτησε μαζί με άλλους για τον επισιτισμό και για την τάξη²³. Για ένα διάστημα μάλιστα διατέλεσε και γραμματέας του Λαϊκού Δικαστηρίου, θεσμού ο οποίος λειτούργησε στην κωμόπολη για την απονομή της δικαιοσύνης²⁴. Εξαιτίας της ιδεολογικής πολιτικής τοποθέτησής του διώχτηκε και υπόφερε μαζί με πολλούς άλλους. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου κατηγορήθηκε ως «ληστοτρόφος» – έτσι αποκαλούνταν οι τροφοδότες των ανταρτών, – πέρασε από στρατοδικείο και εξορίστηκε αρχικά στην Ικαρία και αργότερα στη Μακρόνησο.

Στις 25 Οκτωβρίου 1988 έκλεισε ο κύκλος της πολυτάραχης ζωής του. Όλοι όσοι τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του τον τίμησαν ως υπεύθυνο σκυταλοδρόμο της ζωής, ως αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, ως εργάτη της πνευματοκαλλιτεχνικής κίνησης, ως ευσυνείδητο δάσκαλο…

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μου έδωσε ο γιος του Γεώργιος Ιακώβου, Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
2. Κατατάχτηκε ως έφεδρος στις 10 Οκτωβρίου 1940 και απολύθηκε την 1 Μάιου 1941. Πιστοποιητικόν τύπου Α’ / Στρατολογικόν Γραφείον Μυτιλήνης / Εν Μυτιλήνη τη 29 Ιουλίου 1976.
3. Η επιβολή διοδίων εγκρίθηκε με Απόφαση της Νομαρχίας Λέσβου (1777 / 6.2.1931). Ο Βασίλειος Ιακώβου διορίστηκε με Πράξη του Κοινοτικού Συμβουλίου (67/ 15.2.1931) και υπηρέτησε από 19 Φεβρουαρίου μέχρι και 31 Αυγούστου 1931. Βεβαίωσις Δήμου Αγιάσου / Αριθ. Πρωτ. 2011 / Εν Αγιάσω τη 9 Οκτωβρίου 1979.
4. Υπηρέτησε από 25.6.1943 μέχρι 18.7.1945. Βεβαίωση Αγρονομείου Αγιάσου / Αριθ. Πρωτ: Α.Γ. 172 / Αγιάσος, 23 Φεβρουαρίου 1980.
5. ΦΕΚ τ. Γ’ 53 / 28.2.1952.
6. Διαταγή του Επιθεωρητή Δημοτικών Σχολείων Βοΐου Κοζάνης με Αριθ. Πρωτ. 722/ 5.4.1952.
7. Διαταγή του Επιθεωρητή Δημοτικών Σχολείων Κοζάνης με Αριθ. Πρωτ. 2424/ 13.11.1953.
8. Διαταγή ΥΠΕΠΘ με Αριθ. Πρωτ. 41674 / 26.8.1959.
9. Διαταγή ΠΥΣΣΕ Νομού Λέσβου με Αριθ. 73 / 5.10.1959.
10. Διαταγή της Β’ Γενικής Επιθεώρησης Στοιχειώδους Εκπαίδευσης με Αριθ. 755 / 16.5.1960.
11. Διαταγή του Γενικού Επιθεωρητή Α’ Περιφέρειας Στοιχειώδους Εκπαίδευσης Λέσβου με Αριθ.712 / 24.6.1967.
12. ΦΕΚ τ. Γ’ 332 / 29.7.1976.
13. Γιάννη Χρ. Χατζηβασιλείου, Ιστορία του Αναγνωστηρίου Αγιάσου η Ανάπτυξις 1894 – 1975. Αθήνα 1975, σ. 86.
14. Περ. «Αγιάσος» 23(1984), σ. 6.
15. Γιάννη Χρ. Χατζηβασιλείου, ό.π., σ. 109.
16. ό.π., σ. 148.
17. Περ. «Αγιάσος» 24 (1984), σ. 8.
18. Γιάννη Χρ. Χατζηβασιλείου, ό.π., σ. 142. Περ. «Αγιάσος» 15 (1983), σ. 15.
19. Γ. Βαλέτα, Αιολική Βιβλιογραφία 1566 -1939. Αθήναι 1939, σ. 142 (970). Στρατή Π. Κολαξιζέλη, Θρύλος και ιστορία της Αγιάσου της νήσου Λέσβου. Τεύχος πέμπτον. Μυτιλήνη 1953, σ. 441. Σωτήρη Βουνάτσου, Τύπος και Αγιάσος. Περ. «Αγιάσος» 7 (1981), σσ. 2 – 3. Πρβλ. «Αγιάσος» 20 (1984), σ. 5. Αντώνη Πλάτωνος, Η ιστορία της λεσβιακής δημοσιογραφίας. Περ. «Μυτιλήνη» Δ’ (1991), σσ. 189 – 221, 204.
20.  Γ. Βαλέτα, ό.π., σ. 160 (1117). Σωτήρη Βουνάτσου, ό.π., 8 (1982), σ. 2. Αντώνη Πλάτωνος, ό.π., σσ. 204,207.
21. Γ. Βαλέτα, ό.π., σ. 169 (1190). Σωτήρη Βουνάτσου, ό.π., σ.2,10 (1982), σ. 5. Αντώνη Πλάτωνος, ό.π., σσ. 204, 208.
22. Γ. Βαλέτα, ό.π., σ. 152 (1050). Σωτήρη Βουνάτσου, ό.π., σ. 10 (1980), σ. 4. Αντώνη Πλάτωνος, ό.π., σ. 207.
23. Βλέπε σχετικά, Όμηρου Κοντούλη, Μια εποποιία. Εφ. «Ευθύνη» (Μυτιλήνης) 7 Μάρτη 1985 (48), σ. 2.
24. Απόστολου Ε. Αποστόλου, Μνήμες. Αθήνα 1985, σ. 111.

Ευχαριστώ θερμά τον αγαπητό φίλο Κώστα Μίσσιο ,που ανταποκρίθηκε πρόθυμα στο αίτημά μου και έθεσε στη διάθεσή μου φωτοαντίγραφα των εγγράφων του Συνταξιοδοτικού Φακέλου του Βασιλείου Ιακώβου, ο οποίος βρίσκεται στα Αρχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, καθώς επίσης και τον εκλεκτό συνάδελφο Γεώργιο Iακώβου για τις χρήσιμες πληροφορίες που μου έδωσε.

---

Βρισκόμαστε στο 1931, αρχή της τελευταίας προπολεμικής δεκαετίας, όταν ξυπνούν και δραστηριοποιούνται οι Αγιασώτες. Μια ομάδα ανήσυχων και προοδευτικών ανθρώπων με αυξημένο ενδιαφέρον και αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα τους, γνώστες των προβλημάτων της, εισβάλλουν δυναμικά στο χώρο της δημοσιογραφίας. (Πάνος Κολαξιζέλης, Γ. Χατζηπαυλής, Θωμάς Βινικίου, Β. Ιακώβου, Π. Τζανετής, Ε. Παπασταματίου, Π. Χατζέλλης, Γ. Χατζημωυσής). Στο μικρό τυπογραφείο του χωριού, ανήκει στο δάσκαλο Βασ. Ιακώβου, και στη συνέχεια στα τυπογραφεία της Μυτιλήνης, εκδίδουν την εβδομαδιαία εφημερίδα «Αγιάσος», που εκτός από τα τοπικά νέα διαθέτει στήλη λογοτεχνική. Είναι η πρώτη και η πιο αξιόλογη εφημερίδα του χωριού, γι’ αυτό άλλωστε κατόρθωσε να επιζήσει για μια ολόκληρη δεκαετία. Μετά απ’ αυτήν ακολουθούν: «Η Λαϊκή Φωνή», που αργότερα μετονομάζεται σε «Ηχώ της Αγιάσου», ο «Παρατηρητής», η «Επαρχιακή», η «Αγροτοεργατική Φωνή της Λέσβου» και τα «Νέα της Αγιάσου».

(Αντώνη Πλάτωνος, Η ιστορία της λεσβιακής δημοσιογραφίας. «Μυτιλήνη» Δ’ (1991), σ. 204).

περιοδικό ΑΓΙΑΣΟΣ, 69/1992